Bij baby’s, dreumesen en peuters spreken we niet over ‘hoogbegaafdheid’, maar over het jonge kind met een ontwikkelingsvoorsprong (vanaf nu ‘ontw.vs’). Ook voor deze kinderen is spelen van groot belang. Als speel-expert en ervaringsdeskundige (moeder met 2 kinderen met een ontw.vs) licht ik dit graag toe.
Zodra jonge kinderen vroeg kunnen tellen en/of letters (her)kennen, verschuift de aandacht snel naar hun cognitieve mogelijkheden. Tegelijk hebben kinderen met een ontw.vs ruime ontwikkelingsmogelijkheden op het gebied van bijvoorbeeld hun motoriek en hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Om in groep 3 te kunnen starten met het schoolse leren, heb je je motoriek hard nodig; je moet stil kunnen zitten en een goede pengreep hebben. Sociaal-emotioneel moet je je veilig kunnen voelen, om tot leren te komen en fouten durven maken.
Spelen
Spelen doe je met je lijf; spelen is bewegen. En daarbij gebruik je grote motoriek en ook je kleine motoriek. Veel spelen stimuleert de ontwikkeling van de motoriek.
Spelen doe je ook met anderen. Je ontmoet elkaar bij het speelmateriaal. Al vanaf baby af aan. Je ontdekt al spelend hoe een ander reageert op jouw gedrag en andersom. Je leert je eigen ‘ik’ te bewaren, zonder de relatie met die ander te verliezen..
Mindset bij jonge kinderen
Jonge kinderen met een ontw.vs ontwikkelen vaak de mindset ‘als ik het niet in één keer kan, dan kan ik het dus niet’. Ze zijn gewend dat vrijwel alles in een rap tempo goed gaat, en zijn van zichzelf gaan verwachten dat ze alles in één keer goed kunnen.
Dit ombuigen naar een groeimindset ‘als het niet in één keer lukt, kan ik het nog een keer proberen’, kan door het kind vrij te laten spelen en dit passend te begeleiden.
Dit ombuigen naar een groeimindset ‘als het niet in één keer lukt, kan ik het nog een keer proberen’, kan door het kind vrij te laten spelen en dit passend te begeleiden.
Ik citeer Luc Stevens:
"De jonge mens ziet zich al spelend bevestigd in zijn succeservaring van een actieve, van binnenuit gemotiveerde verhouding tot zijn omgeving, de basis voor ontwikkeling en leren. … Dat vraagt een passende uitdaging, vrijwillig aan te gaan in een veilige omgeving, en dat is kenmerkend voor spel."
Rob Martens schrijft in zijn boek ‘We moeten spelen’:
"In het spel en bij het oefenen en leren, kun je fouten maken. Dat kan alleen vanuit de veiligheid dat je fouten mag maken, en dat je zelf bepaalt wanneer je ergens aan toe bent. … Dat kan als je mag ontspannen, als het te spannend of te intens wordt, en als degene die met je speelt rekening houdt met wat je wel en nog niet kunt."
Drie vaardigheden voor ouders en professionals
Er zijn drie vaardigheden die wij, als ouders en professionals die werken met het jonge kind, extra aandacht kunnen geven bij het begeleiden van kinderen met een ontw.vs, namelijk:
- Ruimte geven voor vrij spelen, en daarbij de neiging om het kind iets te leren weerstaan
- Een groeimindset stimuleren, door passend materiaal aan te bieden en ‘groeimindset-taal’ te spreken
- Emoties in goede banen leiden, door ruimte te geven aan gevoelens als teleurstelling en frustratie, en ook trots na doorzetten.
Ben je een professional die werkt met jonge kinderen en wil je meer weten over spelen en kinderen met een ontw.vs? Of over de vaardigheden die je in kunt zetten om spelen te begeleiden?
Neem contact met me op over de mogelijkheden voor een training of workshop binnen jouw team en organisatie.
Ben je een ouder en wil je individuele begeleiding bij het spelen van jouw baby, dreumes of peuter? Neem contact met me op over de mogelijkheden voor een individueel coachingstraject.
